Сабаблари аёнми?

Олимлар томонидан олиб борилган илмий тадқиқот ишлари ҳали ҳам лейкемиянинг аниқ сабабини кўрсатмади. Ҳозирча мазкур патология ирсий омилга бориб тақалмокда. Стресс, кучли асабийлашиш ҳолатларининг таъсири туфайли келиб чиқиши эҳтимоли ҳам тахминлар қаторида. Бироқ лейкозни келтириб чиқарган сабаб аниқ шу деган хулоса йўқ.      

Ўзгаришлар огоҳлантиради!

Лейкемиянинг илк белгилари, одатда ҳолсизлик, рангпарлик, терининг айрим соҳаларида кўкариш пайдо бўлиши, тана ҳароратининг кўтарилиши, оёқ оғриғи билан кечади. Кўпчилик бу ўзгаришларни  шамоллаш ва ангинага ўхшатиб, даволанишга киришиши тайин. Аммо бундай пайтда энг мақбул чора умумий қон таҳлилини топширишдир.

Умумий қон таҳлили олинганда гемоглобин ва лейкоцит эмас, балки бутун лейкоформулага диққат қилиниши лозим.    Агар бемордаги ўзгаришлар шамоллашга алоқадор бўлса, тиббий таҳлил сигментлар кўпайганини кўрсатади. Лейкемияда эса акси сигментлар камайиб, лимфоцит ва лейкоцитлар миқдори ортади, гемоглобин кўрсаткичи тушиши мумкин.

Ташхис қўйиш...

Фарзандингиздаги ўзгаришларга кўра умумий қон таҳлили ўтказилди. Ташхислаш учун эса чуқурлаштирилган текширув талаб этилмоқда. Бундай ҳолатда доимий турар жойдаги поликлиника шифокорининг йўлланмаси билан Республика Гематология ва қон қуйиш илмий-текшириш институтига юборилади. Мазкур шифо масканида қон таҳлилининг миелограмма (суяк кўмаги анализи) текшируви ўтказилади. Суяк кўмагидан анализ олиш керак, дейишганида кўпчилик чўчийди. Бироқ диагностика нуқтаи назаридан бу энг зарур таҳлиллардан биридир. Ҳар бир одамда бласт ҳужайралари меъёрда беш фоизгача бўлади. Лейкоз мавжуд бўлганида эса бласт ҳужайралар кўрсаткичи ортади. Мазкур ҳужайраларнинг 30 фоиздан юқорилиги «оққон» ташхисини тасдиқлайди.

Муолажа қанча давом этади?

Ҳар қандай касаллик учун даволаш чораларининг тўлиқ ва бехато бажарилиши муҳимдир. Хусусан, лейкемия билан оғриган беморларга сўнгги ўн йил мобайнида дастурли кимётерапия муолажаси бажарилмоқда.

Беш босқичдан иборат бўлган муолажанинг биринчи даврида касалликнинг ривожланиши- қарши чоралар кўрилиб, бемор ремиссияга олиб чиқилади. Лимфабласт турида уч курс, миелобластда эса тўрт курс кимётерапия ўтказилиб, бир-бир ярим йилга организмни қўллаб турувчи муолажа курси тайинланади. Даво чоралари якунлангач, бемор беш йил давомида поликлиника назоратига қўйилади. Ушбу давр ичида ҳеч қандай асоратлар аниқланмаса, бола назорат рўйхатидан ўчирилади.

Турлари ҳақида

Тиббиётда лейкознинг ўткир тури иккита катта гуруҳга бўлинади. Ўткир лимфабластли ва ўткир миелобластли лейкоз. Ҳар бир тури ўз навбатида кичик гуруҳларга ажралади.

Меъёрда лейкоцитлар 4-9 минггача бўлиб, шамоллаш жараёни кузатилганида уларнинг миқдори 6-7 мингтага етиши мумкин. Агар биринчи текширувдан 10 кун ўтиб бажарилган қон таҳлилида лейкоцитлар миқдори ўзгаришсиз қолса, лимфоцит, тромбоцит ҳужайраларининг камайиши, гемоглобин миқдорининг пастлаб кетгани аниқланса, албатта, гематологга мурожаат этиш лозим.

Манба:  "Суғдиёна " газетаси