UZ RU

Юмшок тукмалар флегмонаси билан огриган беморлар ташхиси ва даволаш бyйича клиник баённома

Юмшок тукмалар флегмонаси билан огриган беморлар ташхиси ва даволаш бyйича клиник баённома.

Флегмона- бу уткир кечиш билан характерланадиган ҳужайранинг йирингли- некротик яллигланишидир. Қисқа вақт оралигида патологик жараён яллигланиш атрофидаги тоқимани қамраб олади ва худди ҳужайра бошлиқларига тарқалгандек, пай ва мушакларга ҳам тарқалади.

Этиологияси.

Юмшок токималар ва тери ости бушликларида уткир йирингли инфексияни чакирувчи микрофлора спектри кенг коламлидир, хусусий холларда куйидаги козгатувчилар булиши мумкин:

  • Staphylococcus spp;
  • Streptococcus spp.;

  • E.coli.;

  • Citrobacter;

  • Proteus spp.;

  • Pseudomonas spp.;

  • Peptococcus spp.;

  • Peptostreptococcus spp.;

  • Bacteroides spp.;

  • Fusobacterium spp.;

  • Aspergillus spp.;

  • Fusarium spp.;

  • Candida spp.;

Патогенез.

Организм резистентлигининг пасайиш фонида қуйидаги омиллар флегмона ривожланишига олиб келади:

  • Тери бутунлигининг бузилиши билан кечадиган жарохатлар;
  • Гематоманинг йиринглаши;
  • Инъекциялар;
  • Тери йирингли касалликлари, тромбофлебит, лимфааденитларнинг огирлашиши;

Классификацияси.

Бугунги кунда жарохликда кенг ва перспектив классификацияси ишлаб чиқилган. Бу классификация буйича юмшоқ туқималардаги хирургик инфексия билан зарарланишининг IV даражаси тафовут қилинади.

I даража - терининг зарарланиши;

II даража - териости клетчаткасини зарарланиши;

III даража - юзаки фасцияни зарарланиши;

IV даража - мускуллар ва чукур фасциал тузилмаларни зарарланиши.

Клиника.

Флегмонанинг клиник куриниши қуйидагича:

- ассимметрия;

- зичлашиш мавжудлиги (огриқли ва огриқсиз);

- зарарланган соҳада ноқулайлик;

- гиперемия;

- шиш;

- огриқ;

- эритема;

- йирингли яра;

- некроз соҳалари;

- крепитация;

- нохуш ҳид;

- зарарланган соҳада огриқ (ёки унинг йуқлиги);

- зичлашиш, яллигланиш белгиларисиз.

Асослаш:

  • Аҳолида йирингли жарроҳлик асоратларининг юқори учрашиш ривожланиши.
  • Беморларда бирламчи погонада ноадекват ташхиси

Мақсад:

Тери ва юмшоқ туқима жароҳатлари болган беморлар касаллик кечиши ва ташхис буйича аниқ тавсия бериш.

Бажарувчилар - жарроҳ, анастезиолог-реаниматолог, санитарка, тиббиёт ҳамшираси. (зарур булганда эндокринолог, кардиолог)

Ишчи гурух РЙЖ ва КДЖАМ директори, профессор Бободжонов Б.Д., доцент Косимов У.К., котиба т.ф.н. Сафаров Х.Ч..дан иборат.

Бемор модели.

Нозологик форма: тери ва юмшоқ туқималар инфекцияси.

МКБ буйича мос келувчи код- 10:

- фурункул ва фурункулёз - L02;

- cарамас - А 46;

- карбункул - L02;

- гидроаденит - L 73,2;

- целлюлит - L 08;

- флегмона - L 03;

- некротик целлюлит - М 79;

- некротик фассиит - М 72,5;

- пиомиозит - М 60;

- мионекроз - А 48;

Фаза: ҳар қандай

Босқич: ҳар қандай

Асорат: асоратга боглиқ болмаган;

Касаллик ташхиси учун тиббий тадбир ва хизматлар ро’йҳати.

ҚВП да ёрдам корсатиш даражаси.

Клиник белгилариниг намоён булиши:

Асосий:

Хирургик инфексия симптомлари:

-тана ҳароратининг ошиши (нормотермия, гипертермия );

-ассимметрия;

-зичлашиш мавжудлиги (огриқли ёки огриқсиз);

-зарарланган соҳада ноқулайлик;

-гиперемия;

-шиш

-огриқ (доимий болмаган)

Анамнез малумотларини органиш:

- Касаллик қачондан буён кузатилмоқда;

- Касаллик келиб чиқишини нима билан боглайди;

- Қандли диабет билан огриш даври;

- Инфексия учоқларининг мавжудлиги;

- Аввал утказилган антибактериал терапия;

- Олдинги маҳаллий даволаш;

Маҳаллий клиник белгилари:

- еритема;

- йирингли яра;

- некроз соҳалари;

- крепитация;

- нохуш ҳид;

- зарарланган сохада огрик (ёки унинг йуклиги);

- зичлашиш, яллигланиш белгиларисиз;

Кушимча:

- Лаборатор ва инструментал тадқиқотлар маълумотлари (қон ва сийдикнинг умумий анализи; қоннинг биокимёвий анализи; коагулограмма;

Функционал. Электрокардиография;

Тиббий хизмат руйҳати: касаллик ташхиси ва огирлик даражаисини аниқлаш, тиббий ҳужжатларни тулдириш, биринчи шифокор ёрдамини курсатиш. Беморни РМОга юбориши.

РМО шароитида ёрдам курсатиш даражаси.

Клиник белгилариниг намоён булиши:

Асосий:

Хирургик инфексия симптомлари:

-тана ҳароратининг ошиши (нормотермия, гипертермия);

-ассимметрия;

-зичлашиш мавжудлиги (огриқли ёки огриқсиз);

-зарарланган соҳада ноқулайлик;

-гиперемия;

-шиш

-огриқ (доимий болмаган)

Анамнез маълумотларини урганиш:

- Касаллик қачондан буён кузатилмоқда;

- Касаллик келиб чиқишини нима билан боглайди;

- Қандли диабет билан огриш даври;

- Инфексия учоқларининг мавжудлиги;

- Аввал утказилган антибактериал терапия;

- Олдинги маҳаллий даволаш;

Маҳаллий клиник белгилари:

- еритема;

- йирингли яра;

- некроз соҳалари;

- крепитация;

- нохуш ҳид;

- зарарланган соҳада огриқ (ёки унинг йуқлиги);

- зичлашиш, яллигланиш белгиларисиз;

Қушимча:

- Лаборатор ва инструментал тадқиқотлар маълумотлари (қон ва сийдикнинг умумий анализи; қоннинг биокимёвий анализи; коагулограмма; қон гуруҳи; яра экссудатининг микробиологик текшируви;

Сепсис белгиларини аниклаш.

Функционал. Электрокардиография; Йумшоқ туқималар УТТ; Рентгенография;

Касалликни даволаш учун тиббий тадбир ва хизматларнинг руйҳати (асосий ва қушимча).

Тери ва юмшоқ туқималар инфексиясининг огирлашмаган формаси намоён булганда огирлашган формага утишининг олдини олишга йуналтирилган зарарланган учоқнинг хирургик санацияси утказилади. У учоқнинг антисептик эритмалар билан санацияси ва сувда эрувчи суртмаларни қуллашни уз ичига олади.

Йирингли яраларни фаол хирургик даволаш усули қуйидаги тамойилларга асосланган:

  • йирингли учоқни очиш ва барча улган туқималарни қатъий тозалаш билан хирургик ишлов бериш;
  • ярани антисептик эритмалар воситасида кейинги давомий ювиш билан силикон дренаж ёрдамида ярани дренажлаш;
  • операциядан кейинги жароҳатни бирламчи, бирламчи кечиктирилган, эрта иккиламчи чоклар, маҳаллий туқималар ёки аутодермапластика усулида эрта ёпиш;
  • ярадаги инфекцион жараёнларни ҳисобга олиб умумий ва маҳаллий антибактериал терапия;
  • иммунологик курсаткичларнинг лаборатор текшируви асосида иммун препаратлар буюриш.

Касалликни даволаш учун дори воситалари гуруҳлари ва халқаро патент билан тасдиқланмаган дори воситаларнинг номлари руйхати (асосий ва қушимча).

Яра микрофлорасининг турга оид характери ва антибактериал воситаларга сезгирлик аниклангунга кадар эмпирик антибактериал терапия буюрилади. (№1 ва №2 жадваллар).

Эмпирик антибактериал терапия.

Жадвал № 1

Гурух Доза
1 3-4 генерацияли цефаоспоринлар Суткасига 4,0 граммгача
2 Метронидазол Суткасига 1,5 грммгача
3 Аминогликозидлар Суткасига 1,0граммгача
4 Замбуругга карши воситалар Суткасига 200мг гача

Резерв антибактериал терапия.

Жадвал № 2.

Гурух Доза
1 Левомицетинлар Суткасига 6,0 граммгача
2 Макролидлар Суткасига 500 мг
3 Фторхинолонлар II, III, IV авлод Суткасига 1,0 граммгача
4 Карбапенемлар Суткасига 3,0 граммгача

Утказилган антибактериал терапия фонида реологияни яхшилаш учун инфузион терапия утказилади.

Махаллий даволаш усуллари.

Ярадаги жараёнларнинг махалий утиши жараённинг фазаларига боглик..

Даража I фаза II фаза IIIфаза
I Кварцлаш, ультратовуш билан тозалаш, гипертоник сурутмалар, протеолитик ферменлар, диметилсульфоксид; Уртача гипер ва изоосмотик воситаларни куллаш Кумуш фоситалар, мойли богламлар.
II Кварцлаш, ультратовуш билан тозалаш, гипертоник сурутмалар, протеолитик ферменлар, диметилсульфоксид; Уртача гипер ва изоосмотик воситаларни куллаш Кумуш фоситалар, мойли богламлар.
III Кварцлаш, ультратовуш билан тозалаш, гипертоник сурутмалар, протеолитик ферменлар, Уртача гипер ва изоосмотик воситаларни куллаш Кумуш фоситалар, мойли богламлар.
IV Гипертоник сурутмалар, фарГАЛС, протеолитик ферменлар, Уртача гипер ва изоосмотик воситаларни куллаш Кумуш фоситалар, мойли богламлар

РМО шароитларида ташхис ва даво босқичларида модел натижаси.

Тиббий хизматлар утказилганда қуйидаги натижалар булиши мумкин:

  1. Тана ҳароратининг нормаллашиши;
  2. Инфекция асосий симптомларининг ижобий динамикаси;
  3. Системали яллигланиш реаксиялари белгиларининг йуқлиги;
  4. Қондаги лейкоцитлар миқдори ва лейкоцитар формуланинг нормалаши;
  5. Согайиш;
  6. Жараён таркалиши -Ихтисослаштирилган Марказдан мутахасис чақиртирилиши;
  7. Улим;

Ихтисослаштирилган тиббиёт муассасаси шароитларида ёрдам курсатиш даражаси.

Клиник белгиларнинг намоён булиши.

Операциягача зарарланиш даражаси ташхиси анамнез маълумотлари; маҳаллий яллигланиш узгаришларининг намоён булиш даражаси; зарарланган соҳанинг кескинлик даражаси; интоксикациянинг инструментал маълумотлари ва лаборатор курсаткичлари асосида амалга оширилади.

Асосий:

Хирургик инфексия симптомлари:

-тана ҳароратининг ошиши (нормотермия, гипертермия);

-ассимметрия;

-зичлашиш мавжудлиги (огриқли ёки огриқсиз);

-зарарланган соҳада ноқулайлик;

-гиперемия;

-шиш;

-огриқ (доимий булмаган);

Анамнез маълумотларини урганиш

- Касаллик қачондан буён кузатилмоқда;

- Касаллик келиб чиқишини нима билан боглайди;

- Қандли диабет булган булса унинг билан огриш даври;

- Инфексия учоқларининг мавжудлиги;

- Аввал утказилган антибактериал терапия;

- Олдинги маҳаллий даволаш.

Маҳаллий книлик манзара:

-еритема;

- йирингли яра;

- некроз соҳалари;

- крепитация;

- нохуш ҳид;

- зарарланган соҳада огриқ (ёки унинг йуқлиги);

- зичлашиш, яллигланиш белгиларисиз;

Қушимча:

- Лаборатор ва инструментал тадқиқотлар маълумотлари (қон ва сийдикнинг умумий анализи; қоннинг биокимёвий анализи; коагулограмма; қон гуруҳи; яра экссудатининг микробиологик текшируви;

Функсионал. Электрокардиография; Йумшоқ туқималар УТТ; Рентгенография; магнит-резонанс ёки компютер томографияси;

Касалликни даволаш учун тиббий тадбир ва хизматларнинг руйҳати (асосий ва қушимча).

Тери ва юмшоқ туқималар инфекциясининг формасидан қатъий назар огирлашган формага утишининг олдини олишга йуналтирилган зарарланган учоқнинг хирургик санацияси указилади. У учоқнинг антисептик эритмалар билан санацияси ва сувда эрувчи суртмаларни қуллашни уз ичига олади.

Йирингли яраларни фаол хирургик даволаш усули ва ҳажми интраоперацион йул билан туқима ҳаётий лаёқатини аниқлаш (ранги, қон оқими, зичлиги) орқали зарарланган тузилмаларни топиш; патологик жараённинг кулами; ажратилган булак характери; бактериологик ва цитологик тадқиқотлар орқали аниқланадиган зарарланиш даражасига боглиқ ва қуйидаги тамойилларга асосланади:

  • йирингли учоқни очиш ва барча улган туқималарни қатъий тозалаш билан хирургик ишлов бериш;
  • операциядан кейинги жароҳатга ишлов беришнинг қушимча усулларидан фойдаланиш (пулсациялайдиган оқим, ультратовуш кавитацияси, криовоздействиуэ, вакуумлаш ва бошқалар)
  • ярани антисептик эритмалар воситасида кейинги давомий ювиш билан силикон дренаж ёрдамида ярани дренажлаш;
  • операциядан кейинги жароҳатни бирламчи, бирламчи кечиктирилган, эрта иккиламчи чоклар, маҳаллий туқималар ёки аутодермапластика усулида эрта ёпиш;

Хирургик даволаш алгоритми зарарланиш даражасига боглиқ.

I даража зарарланишда йирингли ярани очиш eтказилади; IIдаражада некроектомия билан очиш ва некроэктомияни очиқ бошқариш; IIIдаражада

некроэктомия билан очиш ва некроэктомияни очиқ бошқариш; IV даражада некроэктомия билан очиш ва дренажлашутказилади.

Касалликни даволаш учун дори воситалари гуруҳлари ва халқаро патент билан тасдиқланмаган дори воситаларнинг номлари руйхати (асосий ва қушимча).

Яра микрофлорасининг турга оид характери ва антибактериал воситаларга сезгирлик аниклангунга кадар эмпирик антибактериал терапия буюрилади.

(№1 ва №2 жадваллар).

Эмпирик антибактериал терапия.

Жадвал № 1

Гурух Доза
1 3-4 генерацияли цефаоспоринлар Суткасига 4,0 граммгача
2 Метронидазол Суткасига 1,5 грммгача
3 Аминогликозидлар Суткасига 1,0граммгача
4 Замбуругга карши воситалар Суткасига 200мг гача

Резерв антибактериал терапия.

Жадвал № 2.

Гурух Доза
1 Левомицетинлар Суткасига 6,0 граммгача
2 Макролидлар Суткасига 500 мг
3 Фторхинолонлар II, III, IV Суткасига 1,0 граммгача
4 Карбапенемлар Суткасига 3,0 граммгача

Утказилган антибактериал терапия фонида реологияни яхшилаш учун инфузион терапия утказилади.

Махаллий даволаш усуллари.

Ярадаги жараёнларнинг махалий утиши жараённинг фазаларига боглик..

Даража I фаза II фаза IIIфаза
I Кварцлаш, ультратовуш билан тозалаш, гипертоник сурутмалар, протеолитик ферменлар, диметилсульфоксид; Уртача гипер ва изоосмотик воситаларни куллаш Кумуш фоситалар, мойли богламлар.
II Кварцлаш, ультратовуш билан тозалаш, гипертоник сурутмалар, протеолитик ферменлар, диметилсульфоксид; Уртача гипер ва изоосмотик воситаларни куллаш Кумуш фоситалар, мойли богламлар.
III Кварцлаш, ультратовуш билан тозалаш, гипертоник сурутмалар, протеолитик ферменлар, Уртача гипер ва изоосмотик воситаларни куллаш Кумуш фоситалар, мойли богламлар.
IV Гипертоник сурутмалар, фарГАЛС, протеолитик ферменлар, Уртача гипер ва изоосмотик воситаларни куллаш Кумуш фоситалар, мойли богламлар

Ихтисослаштирилган марказ шароитларида ташхис ва даво босқичларида модел натижаси.

Тиббий хизматлар утказилганда қуйидаги натижалар булиши мумкин:

  1. Тана ҳароратининг нормаллашиши;
  2. Инфекция асосий симптомларининг ижобий динамикаси;
  3. Системали яллигланиш реаксиялари белгиларининг йуқлиги;
  4. Қондаги лейкоцитлар миқдори ва лейкоцитар формуланинг нормалаши;
  5. Согайиш;
  6. Жараён таркалиши - Ихтисослаштирилган Марказдан мутахасис чақиртирилиши;
  7. Улим;

Ушбу клиник баённомага кура даво утказилади: тери ва юмшок тукималар инфексиясининг огирлашмаган формаларида поликлиника, шахар ва вилоят шифохонаси шароитида утказилади. Тери ва юмшок тукималар инфексиясининг огирлашган формаларида, кандли диабет фонидаги тери ва юмшок тукималарнинг огирлашмаган формаларида даволаш ихтисослаштирилган тиббиёт муассасаларида утказилади.

Адабиётлар.

  1. Теория и практика местного лечения гнойных ран / Под ред. Б. М. Даценко. Киев: Здоровье, 1995. С. 383.
  2. Адамян А. А., Добыш С. В., Килимчук Л. Е., Горюнов С. В., Ефименко Н. А. и др. Биологически активные перевязочные средства в комплексном лечении гнойно-некротических ран: Методические рекомендации № 2000/156. М., 2000.
  3. Мультимедийное руководство "Гнойная хирургическая инфекция"/ Под ред. В. Д. Федорова, А. М. Cветухина. М., 2001.
  4. T. Wadstrom, A. Ljung. Pathogenesis of wound infections// Altemeyer P.,Hoffmann K., Gammel S. et al. Wound healing and skin physiology. – Berlin – Heidelberg: Springer – Verlag, 1995. – P. 717.
  5. A. N. Yalein, M. Bakir, Z. Bakici et al. Postoperative wound infections// J.Hosp. infect. – 1995. – Vol. 29 – P. 305 – 309.
  6. National Diabetes Data Group. Diabetes in America. 2d ed. Bethesda: National Institutes of Health, 1995.
  7. Armstrong DG, Lavery LA, Harkless LB. Who is at risk for diabetic foot ulceration? Clin Podiatr Med Surg 1998;15(1):11-9.
  8. Apelqvist J. Wound healing in diabetes: outcome and costs. Clin Podiatr Med Surg 1998;15(1):21-39.
  9. Eneroth M, Apelqvist J, Stenstrom A. Clinical characteristics and outcome in 223 diabetic patients with deep foot infections. Foot Ankle Int 1997;18(11):716-22
  10. Shea К. Antimicrobial therapy for diabetic foot infections/A practical approach. Postgrad Med, 1999, 106(1): 153-69.
  11. Cunha BA: Antibiotic selection for diabetic foot infections: a review. J Foot Ankle Surg 2000 Jul-Aug; 39(4): 253-7.
  12. Cunha BA: Skin and soft tissue infections in patients with diabetes mellitus. Infect Dis Pract 1997; 10: 94-5.
  13. Cunha BA: Diabetic foot infections. Emerg Med 1997; 10: 115-24.
  14. Nichols R. L., Florman S. Clinical presentations of soft-tissue infections and surgical site infections. Clin Infect Dis 2001; 33: Suppi 2: 84—93.
  15. Ahrenholz D. Н. Necrotizing fasciitis and other infections. Intensive Care Medicine / 2nd ed. Rippe J. М., Irwin R. S., Alpert J. S., Fink М. P. eds. Boston, 1991; 1334
  16. Антибактериальная терапия. Практ рук/ Под ред Страчунского Л. С., Белоусова Ю. Б., Козлова С. Н.. 2002; 250.
  17. Edmiston С. E., Krepel С. J., Seabrook G. R., Jochimsen W. G. Anaerobic infections in the surgical patients: microbial etiology and therapy. Clin Infect Dis 2002; 35: Suppi 1: 112-118.