Ҳомиланинг сеҳрли дунёси
У ҳам ҳудди биз каби эрталаб уйғониб, кўзларини очади, эснайди ва 3-4 марта яхшилаб онасини тепади. Бармоқлари киндик ўрамига яқинлашганда у билан завқланиб ўйнайди. Кейин қўлларини оғзига солиб, бош бармоғини сўради. Онасининг юрак уриши, ошқозон қулдиришидан ташқари, ота-онасининг суҳбати ҳам қулоғига чалинади. Миттивойнинг шипионлиги тутади, дарҳол бармоғини оғзидан чиқариб, қулоқ сола бошлайди. Зерикканда ойисининг бир маромдаги ҳаракатлари болани аста тебрантириб ухлатади.
Қизиқ буни қаердан биласиз, дейишингиз мумкин. Тўғри яқин пайтгача тиббиёт бундай маълумотларга эга эмас эди. Аммо ҳозирга келиб, замонавий УЗД аппаратлари ёрдамида шифокорлар ҳомиланинг ҳар бир ҳаракатини кузатишлари мумкин. Экран орқали боланинг эснаши, бармоғини сўриши, қўллари билан нималарнидир ушлаши, керишиши, турли қилиқ-лар қилишини бемалол кўриш мумкин. Она қорнидаги ҳомила турли товушлар омилида яшайди. Бачадонга ўрнатилган митти микрафон ёрдамида олимлар ҳомиланинг эшитиш қобилияти нечоғлик кенг-лигини аниқлашди.
Америкалик шифокор Джеффери Фелан олиб борган тадқиқотда ҳомиладор аёлларга қушлар сайрашидан бошлаб, ўтаётган поезд шовқинигача бўлган турли хил товушлар ёзилган ленталарни эшиттирган. Бачадонга киритилган микрафон ёрдамида ҳар бир товуш ҳақиқатдан ҳам ҳомилага эшитилиши аниқланган. — Ақл бовар қилмайди,-дейди Фелан, — ёзувни эшитиб кўргандан кейин. Бачадонда сокинлик ва тинчликдан асар ҳам йўқ. Ҳомила қориндан ташқарида бўлаётган барча товушларни яққол эшитиб турар экан.
Миттивой бир оёғи билан йўлдошнинг шойидек юмшоқ ёстиқчасини босиб кўради. Атрофдаги қағаноқ сувидан ичганида, уни бехосдан ҳиқичоқ тутади. Онаси бу ҳолатни қориндаги бирин-кетин қимирлашлар орқали сезади. Ҳиқичоқ ўтиб кетгандан кейин думбаси билан онасининг қовурғалари тагида, бачадоннинг чап қисмида, ширин уйқуга кетди. Шундай ётиш унинг жону дили.
Миттивой ҳали туғилмаган бўлсада, худди паҳлавон кураш олдидан тайёргарлик кўргандек олдиндан ҳаётга тайёрланади. У еб ичишга эҳтиёжи бўлмасада атрофдаги сувни ичади. Ҳомила жойлашган суюқликдаги тўла пуфак, бола тана ҳароратини пасайиши ва шок ҳолатлардан сақлайди.
Она ва ҳомила организм орасидаги тўсиқ-йўлдош орқали турли касалликлар (қизамиқ, грипп, токсоплазмоз) каби касалликлар, она асабийлашиб сиқилиши оқибатида юзага келган стресс гармонлари аёлнинг қонидан болага ўтади. Айнан шунинг учун, она ҳеч бўлмаса биринчи уч ой давомида шамолламаслиги, бегона жойларга бормаслик, ўзини ҳар томонлама юқумли касалликлардан сақлаши муҳим ва зарур. УЗД соҳасидаги етук мутахассисларнинг таъкидлашича, она асабий зўриқса, қаттиқ асабийлашиб атрофдагилар билан жанжаллашгудек бўлса, йиғласа ёки тамаки чекса ҳомиланинг бутун вужуди руҳан эзилиб, оғир нафас олиб йиғлар экан. Шунинг учун Сизга соғлом, руҳан ақлан баркамол авлод керакми? Унда онага шундай шароит яратингки, у на руҳий на жисмоний на ижтимоий ва на маънавий томондан эзилмасин.
И. Аҳмаджонов, Риштон туман саломатлик маркази шифокори